EKOLOGISTAK MARTXAN-EK ONTZAT JOTZEN DU GIPUZKOAKO ATEZ ATEKO SISTEMA

1.-EZ DA IPARRA GALDU BEHAR

Garrantzirik gabeko kontuetan galtzen gara askotan eta oinarrizkoena ahazten dugu: baliabide mugatutako mundu batean bizi gara. Gaur egungo ingurugiroaren egoeran kokatu behar da zaborren arazoa, iruzurrik egin gabe. Zientziak argi eta garbi azaldu du gure zibilizazioak  sortu duen ingurugiro krisia eta aurrean dituen mugak. Eta arduratsua den politika batek hondamendira garamatzan dinamika hau ekidin behar du. Hau da, hondakinen politika bat egiteaz gain, ingurugiro arazo orokorrei aurre egin behar diegu.

Zaborren arazoan  gure  gizartea eta ingurugiroaren arteko urruntze bat eman da, eta banaketa hau azken urteetan areagotu da, kontsumismoa indartu delako, eta ez delako hondakinen gutxitzea bultzatzeko inongo neurririk hartu. Hiri hondakinen arazoa hodi bukaerako arazo bat bezala hartu izan da beti, arazoa ez da orain sortu, bizi dugun egoera urtetan egindako kudeaketa txarraren ondorioz sortu da. Kudeaketa honek kutsatzeko eskubidearen ideia patologikoan oinarritu da batetik eta iruzurra onartu du: baliabide naturalak izatez publikoak diren arren pribatizatu egiten dira, eta hondakinak ordea, jatorri pribatua izan arren publikoak bihurtzen dira. Irizpide hauetan oinarritzen den sistema jasanezina bihurtzen da, eta egoera kritikoetara heltzen da beti.

Hondakinen kudeaketa Europako Hondakinen Zuzentarauan (2008/98/CE) oinarritu behar da, eta zuzentarau honek hainbat lehentasun zehaztu eta betetzera behartzen du: lehenengo eta behin sortutako hondakinen kopurua gutxitu behar da, gero berrerabilpena lehenetsi behar da, eta honen ostean birziklajea bultzatu. Azken aukerak errausketa eta zabortegiak lirateke. Arau honek hondakin organikoak banatuta biltzera behartzen du ere. Beraz ez da inposaketa bat, Europako legediak berak behartzen du materia organikoa banatuta biltzera.

Argi dago atez ateko sistema hobeto egokitzen dela Europako Hondakinen Zuzentarauak finkatzen duen hondakinen kudeaketa sistemen arteko hierarkiarekin. Argi dago ere atez ate-ko sistemarekin birziklatu ahal den hondakinen kopurua asko igotzen dela, baina zer gertatzen da hondakinak gutxitzearen helburuarekin?. Birziklajean lortutako emaitza onaz haraindi , hondakinak gutxitzearen aldeko ahaleginean erronka handia du atez ateko sistemak, Katalunian adibidez atez ateko sistema erabilera eta gero batez beste hondakinen % 11,94-ko gutxitea eman izan da.

Errausketa ez da bakarrik hondakinen kopuruaren biderkatzean oinarritzen den plangintza oker bat, herritarren parte hartzea eta udalen autonomia baztertzen dituen sistema teknokratiko bat da. Hau dela eta hondakinak errausten ez dituen edozein sistema onargarria da, ez dituelako ingurugiro arazo berriak sortzen eta baliabideen suntsiketa ekiditzen du. Errauskailu bat eraikitzea erabateko arduragabekeria da gure ustez.

2.-GAIKAKO BILKETA INTENTSIBOAN DAGO GAKOA

Ekologistak Martxan-ek kontsumoaren gutxitzea eta zaborren kopuruaren gutxitzearen aldekoak gara guztiz, honen ostean berrerabilpena eta birziklajea bultzatu behar direla aldarrikatzen dugu, hau da hondakinen arazoa konpontzeko giltza. Legedia aldatu behar da udalerrietan birziklajea derrigortzeko eta birziklaje kopuruak nabarmen igotzeko. Hau lortzeko ez dugu inongo bilketa sistemarik baztertzen, baina helburua argi egon behar du: gaikako bilketak %80-ra heldu behar du, hau da, Katalunian eta Gipuzkoan gaur egun martxan diren atez ateko sistemek lortzen dituzten emaitzak lortu behar dira.

Edozein bilketa sistema ezartzen den udalerriaren errealitateari egokitu behar zaio eta herritarren partehartzea bultzatu behar da, hau baita martxan jarriko den sistemaren funtzionamendu onaren giltza.

Edozein bilketa sistemak materialak berreskuratzeko bete behar duen lehenengo araua, jatorrizko materialen  gaikako banaketa da. Sen onak esaten digu ez dugula gure etxeetan batu behar gero biltegi desberdinetan gaika botatzea eskatzen digutena. Beraz etxeetan egiten den gaikako banaketa abiapuntua da, materialen berreskuratzea ziurtatzen duen hondakinen kudeaketa egoki bat bermatzeko.

Guztiz beharrezkoa da lehen urratsa bezala, hondakin organikoaren bilketa antolatzea, hau baita zaborraren zatirik handiena. Bizkaian esate baterako, 2001-ko RD-ren arabera usteltzeko moduko hondakin organikoa zaborraren %43,86-a da. Zaborraren zati handi hau ez dago zertan suntsitu beharrik, berreskuratu daiteke ongarri bezala, gure herrian koniferen monolaborantza eta azpiegiturak direla eta, higadura haundia pairatzen duen lurra ongarritzeko. Argi dago Bizkaian eta Euskal Herri osoan ere, lurrak materia organikoaren gabezia duela.

Materia organikoa banatuta biltzeko erabakia hartuz,  tratatu beharreko zaborra, gaur eguneko zabor guztiaren %56,14-an geratuko litzateke, eta ehuneko horren zati handi bat birziklatu daiteke. Bizkaian zaborraren %33-a birziklatzen da gaur egun, bakarrik konpostatzen da %0,8-a eta berrerabiltzen da %0,4-a (ikusi ondoko koadroa), beraz materia organikoa banatuta biltzea egite hutsarekin errefusa osatzen duen zaborraren zatia % 22,74-an geratuko litzateke, hau da, 140.000 Tm/urteko gutxi gora behera. Hau dela eta, materia organikoa banatuta bilduko balitz, Zabalgarbiko errauskailua erdira gutxitu beharko litzateke (gaur egungo 217.000 toneladetatik), eta ez litzateke beharko zabortegi bat bera ere. Den dena konpostatuko dela pensatzea utopikoa bada ere, bide honetatik abiatu beharra dago, behar diren baliabideak eta bitartekoak ipini behar dira, hauxe politikarien lehentasuna bilakatu beharko litzateke hondakinen gutxitze garrantzitsu bat lortzeko.

Bizkaia 2011 urtea.
		Tm/urteko	%
Materialaren balorizazioa	Berrerabilpena	2.074	0,4
	Konpostatzea	4.451	0,8
	Birziklajea	194.394	33
Balorizazio energetikoa		217406	36,9
Zabortegiak		170482	29
Hiri hondakinak Guztira		588.807

3.-GAIKAKO BILKETARIK ERAGINKORRENA ATEZ ATEKOA DA.

Ezaguna denez, materia organikoaren banaketa ona egin eta ondo egokitutako atez ateko bilketa sistema batek lortzen du eraginkortasunik altuena, %80-ko birziklaje portzentaiak baino altuagokoak lortuz (Antzuolan %92-a birziklatzen da), edukiontzi kolektiboen sistemen aurrean.

Ikus ditzagun zenbait adibide eta datu egoerak alderatzeko:

• Bizkaian giltzazko BOSGARREN EDUKIONTZIAREKIN, 5 urtetan Bizkaian sortzen den materia organiko guztiaren %4-a konpostatzea nahi dute. Oso helburu apala da, esan beharra dago Usurbilen eztabaida prozesua hasi eta bi urtera %100-a konpostatzea lortu dutela. Atez ateko sistema askoz eraginkorragoa ematen du, Bilboko Udaleko txosten baterako egindako ondoko koadroan ikus dezakegunez. Baina hala ere bosgarren edukiontziarekin Deustun lortutako emaitzak, gipuzkoarrenak baino askoz okerragoak dira, eta bilketaren antolatzaileen utzikeriari baino ezin zaizkio leporatu, hau da Bilboko Udalari edo/eta Bizkaiko Aldundiari.

	Tokia	Biztanleria 2007	Partehartzaileak	Bildutako Toneladak
5º Edukiontzia	DEUSTU	22.267	2.200([1])	63([2])
5º Edukiontzia	Amara	26000	5200	330
	Aretxabaleta	6.700	1067	65
	Azkoitia	11300	2069	137
	Azpetia	14300	1288	115
	Zarautz	22600	1781	154
	Zumaia	9100	1220	80
	OSOZ	90.000	12625	881
Atez Ateko sistema	Usurbil  2010	5900	5900	981

Bizkaian errauskailuarekin ez da beharrezkoa ez minizaziorik, ez prebentziorik, ezta ordezko tratamendurik, baina hala ere eta itxurak egitearren, Bilboko Deustu auzoan materia organikoa biltzeko saio piloto bat egiten ari dira. Deustuko 22.267 biztanleok batez beste 1,13 kg/pertsoneko eta eguneko sortzen dituzte, hau da 9.184.024 kg, 9.180 tonelada inguru. Hondakin horien %40 materia organikoa bada, Deustun urtero 3.673 tonelada materia organiko sortzen dira, baina kasurik hoberenean bakarrik 63 tonelada materia organiko biltzea aurrikusten da. Hau da, bildu litekenaren % 1,75-a baino ez, huskeri bat. Eta hau horrela da Bilboko Udalak eta Bizkaiko Aldundiak ezarritako erizpideen arabera bakarrik bilduko dutelako sukaldatu gabeko materia organikoa, herritarren partehartzea eta konpromisoa asko zailduz.

4.-ATEZ ATEKO SISTEMAREN EZAUGARRIAK

Atez ateko sistemaren aurkakoek, sistema honek sortzen duen zikinkeriaz hitz egiten dute, eta “hondakinen turismoa” delakoaz, hau da zaborrak beste udalerrietako edukiontzietara eramaten direla, eta gainera ohiko bilketa sistema baino askoz garestiagoa dela esaten dute. Baina hau esten dutenek zenbait gauza ahazten dituzte, adibidez gure hirietako auzo askotako edukiontziak gainezka egoten direla eta haien inguruan zikinkeria barreiatuta egoten dela, hau krisiarekin areagotu da, pertsona asko hondakinen artean bilketan aritzen direlako. Atez atekoak usain txarrak sor ditzake baina maiztasun egokiarekin biltzen bada arazo hau asko gutxitzen da, bestaldetik ohiko edukiontziekin usain txarren arazo berdina sortzen da.

Atez ateko sistemaren kostuak direla eta, baliteke martxan jartzea garestiagoa izatea baina etorkizunari begira…. errauskailu bat eraikitzea baino garestiagoa da?. Konpostatzea beste sistemak baino askoz merkeagoa da, adibidez esan beharra dago ZABALGARBIKO errauskailuak (200.000 tonelada hondakin errausten ditu urtero) 154 milioi euro inguru kostatu zuela bere garaian eta ordea 20.000 tn/urteko tratatzeko gaitasuna duen Artigas-eko Konpostegiak bakarrik 6,2 milioi euro kostatu duela. Zabalgarbiko kostu horiei gehitu behar zaizkio PLANTA DE TRATAMIENTO MECANICO-BIOLOGICO izen arranditsua duen instalazioarenak, hau da beste 30 milioi euro. Instalazio hau hondakinen lehortegi huts bat da, zaborra errauskailura lehorrago eraman ahal izateko balio duena, horrela gas gutxiago erabili behar izateko (gero eta garestiagoa da), baina prozesu honetan lixibiatuak sortzen dira.

Gaur egun Gipuzkoak atez ateko sistemarekin biltzea aurrikusten duen materia organikoa konpostatzeko gaitasunik ez dauka. Eragozpen hau, materia organikoa tratatzeko instalaziorik eza, lehenagoko kudeaketa zoritxarrekoagatik sortu da. Jada 2008-an Azpeitiako Lapatx konpostegia zabaldu zutenean, orduko EAJ-PNV-ko agintariek esaten zuten “instalazio hau Gipuzkoak 2009-an izango dituen hiru konpostegietako lehena da”, 2012-an gaude eta besteak ez daude….Zer egin dute PSOE-k EAJ-k eta PP-k gobernatutako udalek, 90.garren hamarkadan erabakitako errauskailuaren eraikitzeko moratoria ezarri zenetik gaur egun dagoen kolapso egoera honetara heltzeko?, albo batera utzi dute , ahaztu, Sasieta eta Txingudi-ko konpostegien eraikitzea eta 10 urte igaro dituzte itsututa Zubietako errauskailuaren eraikuntza burutik ezin kenduz, hondakinen kudeaketan baliatu behar den 3R-en irizpideen hierarkia hankaz gora jarriz.

Orain aukera bakarra hondakinak inguruetako lurraldetara eramatea da. Zera eskatzen dugu, tratamentua ingurugiro eta kalitatezko irizpideekin egitea, konpostatzetik lortutako produktua behar bezala baliatu ahal izateko. Hau dela eta Gipuzkoan konpostegi gehiago eraikitzen diren arte, behinbeineko moduan materia organikoa beste lurraldetara eraman beharko litzatekela uste dugu.

Bizkaiko agintarien ohizko kritika da Atez ateko sisteman lortutako konpostaren kalitate eza, baina ez dute kontutan hartu nahi, ez dute aintzat hartzen hasieratik bosgarren edukiontzietan bildutako materiarekin nahasten zela. Argi dago Lapax-en (Gipuzkoako Konposta) sortutako konpostaren ospea kentzeko borondatea dagoela Bizkaiko Aldundiaren aldetik. Baina hori gertatu beharrean orain dela gutxi konpost honek “A Mota”-ko ziurtagiria lortu du Ministerio de Medio Ambiente y Medio Rural y Marino-ren aldetik (MARM).  Ziurtagiri honekin berme guztiak izango ditu lorezaintzan edo nekazaritzan erabiltzeko beste erabilpen batzuren artean.

Ekologistak Martxan-en partehartze kontzientea oinarrizkoa dela uste dugu, hau da herritarrok etika praktiko bat garatu behar dugu, ardura, erosotasunaren aurrean jarri behar dugu. Atez ateko sistemak gu guztion partehartzea eskatzen du, eta pertsona guztien konpromisoarekin baino ezin izango da gauzatu. Ez da erosoa, baina edukiontzien sistema ere ez da erosoa gauzak behar bezala banatu eta egiten dituen pertsonarentzat.

Atez ateko sistema aukera egokia eta malgua izan daiteke, herri eta hiri desberdinetara egokitu daiteke, herritarrekin eztabaida zabaldu  eta konponbide egokienak bilatu behar direla uste dugu. Adibidez pintxoek (zutoiak) Usurbilen emaitza ona eman dute, baina ez da aukera bakarra. Eta egia da ere ez dagoela beti guri zaborra etxe atean bertan biltzea eskatzerik. Bloketako etxeetan egin daiteke, Hernanin ikus daiteken bezala. Hau sistema malgua da (bai ordutegietan, bai tokietan, garraioari egokitzeko moduetan… pintxoaz gain beste aukerak azter daitezke ere).

Aukera dago ere RETORNA sistemarekin batera erabiltzeko, guztiz bateragarriak dira, horrela balitz egoera erabat aldatuko litzateke. RETORNA, ONTZIEN  GORDAILU ETA ITZULKETA SISTEMA bat da, eta gehien erabiltzen diren elikagai likidoen ontzien gaineko gordailu derrigorrezko bat ezartzen du, hau da, ura, garagardoa, zukuak eta freskagarriak eta haien arteko nahasketak hartzen ditu bere gain.

5.- ERAKUNDEEN ARTEKO BEGIRUNEA ESKATZEN DUGU

Jose Luis Bilbao Bizkaiko ahaldun nagusiak hitzarmena ez berritzeko behin eta berriz egin dituen mehatxu adierazpenak erakundeen arteko leialtasunaren aurkakoak dira, eta Gipuzkoak bere arazoak konpontzeko 2008-ko hitzarmenean azaltzen zen borondatearen kontrakoak dira. Ez dago Bizkaiko elkartasun ezarako ziorik, ez dago hitzarmena ez berritzeko arrazoirik. Gipuzkoak konponbidea bilatzen ari da, agian ez da EAJ-PNV-ren gustokoa izango baina honek ez du zertan boikot bat ekarri behar.

PSE ALDERDIARI DEIALDIA. Deialdi bat egin nahi diogu PSE alderdiari atez ateko sistemaren aukako bere jarrera erasokorra eten dezan, konponbide ekologikoena bilatzeko eztabaida lasaitu eta erraztu beharko luke herri guztietan. Harritu egin gaitu PSE-ren jarrera gatazka honetan,  beldurrak astintzen eta herritarren arduragabekeria, erosokeria bultzatzen, PSE alderdia zabalagoa izan beharko litzateke aurrerakoiak diren ideien aurrean eta eztabaida eta partehartzea bultzatu beharko luke.

Bizkaian Bilbo inguruko Ezkerraldean sortu ziren Zabalgarbi errauskailuaren aldeko lehenengo ideiak PSE-ren udal politikaren eskutik, politika hau ingurugiroaren aldetik atzeraikoa izan da eta ekarri zuen  egoera larriaren aurrean Zabalgarbiko errauskailuaren konponbide azkarra eta ustela saldu ziguten. Errausketa ez da inoiz konponbidea izan, zaborren arazoa behar bezala, ondo eta dagokienean konpontzen ez denean, politikarien eskutik datorren sasikonponbide ustela baizik. Ez dezagun ibilbide berdina berriz egin.

Bilbo, 2012-ko martxoaren 21-an.  Ekologistak Martxan-eko Bizkaiko Hondakinen Batzordea.

---

[1]  Banatutako 877 etxe edukiontzietatik egindako kalkulua, edukiontziko edo etxeko 2,5 pertsona suposatuz. Udalak emandako datuak baliatuz, 2011-ko urriko udalbatza.

2 Estimazioa. Udalak 1000-1200 kg  astero biltzen direla adierazi du, beraz 1200 kg eta 52 aste urtean, 62.400 kg urtero ateratzen dira.

HITZA: “Herritarren interesa piztu du Jasangarritasun Azokak”

Egia da Hitzak esan duena. Goiz guztian zehar herritar asko hurbildu zaizkigu jarri ditugun 7 estanetara eta dinamika politak sortu dira. Jendeak interesa badauka atez atekoaren inguruan, erraustegiaren inguruan, produktu ekologiko eta jasangarrien inguruan… gehiago jakin nahi du, hobeto bizi nahi duelako. Antolatzaileak ere gustora aritu gara, eguraldiak ere lagundu digulako. Datorren urtean berriz egin beharko dugu, eta ahal bada hobe.

Eskerrik asko hurbildu zareten herritar guztioi.

Larunbatean I. Jasangarritasun Azoka

Zarautz Zero Zabor taldeak larunbat honetarako (Maiatzak 21) Jasangarritasun Azoka antolatu dugu. Azokak, Zero Zabor filosofiarekin bat egiten duten hainbat eredu eta
ekimen ezagutzeko aukera bikaina eskeiniko du. Azokan besteak beste, ondorengo gaiak landuko dira gune ezberdinen bidez:

•Hondakinen gestioa, Konpostaia eta Erosketa eta Zaborrak aztertzeko guneetan.

•Adituen txokoan, atez ateko bilketa edo erraustegiaren inguruan adituak diren hainbat pertsona, guztion zalantzak argitu eta galderak erantzuten egongo dira.
•Umeentzako txokoan, material ezberdinak berrerabiliko dira hainbat eskulan eta jolasen bidez.
•Uztaro kooperatibaren eskutik autogestioan oinarritutako kontsumo eredua ezagutaraziko da.

•Azkenik, doako postuan, behar ez ditugun “gauzak” utzi edo behar ditugunak doan jasotzeko aukera eskeiniko da.

Giroa alaitzeko salda beroa eta pintxoak jateko aukera ere egongo da. Besterik gabe, larunbat goizean Udaletxe plazan izango gara, 11:00tatik 13:00tara, eta herritar denak gonbidatuta zaudete Jasangarritasun azokara inguratu eta bertako giroaz gozatzera.

Moratoria eskatzeko ez da dantzaria izan behar

GARA egunkarian dator artikulua:

Kez beteko dizkigute Gipuzkoako birikak, utziz gero. Foru Aldundiak Zubieta aukeratu du errauste planta pozoitsua eraikitzeko kokaleku eta hain zuzen bertan, Zubietan, Gipuzkoako biriketan, 2.000 lagun, 2.000 gipuzkoar dantzan jarri nahi ditugu. Gaiztakeria erraldoiari erantzun erraldoiagoa emango diogu, eta errauste plantari sei urteko moratoria eman diezaioten eskatuko dugu.

Martxoaren 20a aukeratu dugu gipuzkoar guztiok ahots bakarrez moratoria eskatzeko. Martxoaren 20a da, beraz, ikuskizunaren eguna. Datorren igandea. Egun sinbolikoa izango da gainera, propio aukeratutakoa, duela bi urte abiatu zelako Usurbilen atez ateko hondakinen gaikako bilketa. Zubietak arazoa erakusten du, eta martxoaren 20ak irtenbidea. Errauste planta eta atez atekoa aurrez aurre daude eta… 

Platón

El filósofo griego Platón adelantó hace más de 2300 años que para conocer la realidad había que saber un poco de matemática. Y la verdad es que la matemática basta para saber por qué la Diputación no quiere promover la recogida selectiva de la materia orgánica.

La Diputación ha dimensionado la incineradora para quemar el 70% de los residuos que producimos en Gipuzkoa. La materia orgánica supone un poco menos del 50% de la basura. Es decir, si se recogiera toda la materia orgánica de forma separada, y en vez de quemarla se hiciera compost con ella, la incineradora sería altamente deficitaria. Sus promotores no lo permitirían y la Diputación ya se ha rendido a sus pies.

La matemática nos da la razón del por qué del comportamiento insostenible de la Diputación. Sabemos por qué la Diputación se niega a construir más compostadoras y por qué ha tirado el 40% de la materia orgánica recogida al vertedero. Sabemos todo eso.

Pero Platón también advirtió sobre la retórica de los sofistas, que retuercen las palabras y las descripciones de la realidad para engañar a la gente. Personajes como Carlos Ormazabal seguirán retorciendo palabras como ‘libertad’ para engañar a la gente y esconder sus verdaderas razones y motivaciones.

Oñati Zero Zaborren deialdia

Udalbatzar honek ez gaitu erraustegitik babesten

Atzoko udalbatzarrean Zarautz Zero Zaborreko kide den Ekai Txapartegik  hartu zuen hitza. Zarautz Zero Zabor taldeak hondakinen gaian “ahalik eta akordio zabalena” bilatzen duela berretsi zuen eta berriz ere gonbidapena luzatu zien errausketaren aldeko alderdiei “herriko akordio zabalean” parte har dezaten. “Erraustegiaren aldeko alderdiak bakarrik geratu zarete akordiotik kanpo. Gure asmoa ez da eztabaida politikoetan sartzea, hondakinak ondoen kudeatzea baizik. Horregatik, gure borondate onenarekin, lehen bezala orain, herrian lantzen ari garen akordio zabal horretan parte hartzera gonbidatu nahi zaituztegu“. Gonbitea jasotzen duen bideo zatia hemen:

Ondoren, …

Hernaniarrak pozik %80a birziklatzen dutelako

Hernaniko haurrak atez atekoaren aldeko ekitaldi batean

Asko hitz egin da Hernaniko atez atekoari buruz. Hernaniarrei buruz ere asko idatzi da. Asko eta gaizki. Propaganda gogorra egin da herritarrak atez atekoaren aurka jartzeko. Baina, hara, hernaniarrek hitz egin dute orain. Aztiker enpresak egin du inkesta, Diputazioari inkestak egiten dizkion enpresa berak. Eta ikerketa zabala egin ondoren ondorio batera iritsi dira: hernaniarrei orokorrean atez atekoa gustatu egin zaie. Gustora daude. Gustora egiten dute. Zalantzak zituztenek orain zalantzarik ez dute. Probatu dute. Lasaitu dira. Hobeto sentitzen dira. Badakite orain %80a birziklatzen dutela eta badakite Zubietako errauskailua ez egiteko bidea ireki dutela. Ez da altxor txikia norberaren kontzientziarentzat.

Denak ez daude atez atekoarekin gustora. Baina zertan gaude denak ados herri honetan? Edukiontzien sistemarekin adibidez gu ere ez gaude gustora Zarautzen. Eta errauskailuaren proiektuak badakigu jendearen gehiengo zabala aurka daukala Gipuzkoa osoan. Gainera, atez atekoaren kontra idazten diren gauza guztiekin, normala ere bada sektore batek irakurketa politikoa egitea eta kontra jartzea, gai soziala dena ikuspuntu politikotik irakurtzen duelako. Inkestak hori ere erakusten du eta ez dago zertan ezkutatu edo horregatik lotsatu beharrik. Baina, horrek ez diolako itzalik egiten atez atekoaren indarrari.

Izan ere, inkestak erakusten duenez atez atekoa sagardotegira joatea bezala da, probatzen dutenei gustatu egiten zaie.

Urteta apesta

Los vecinos de Urteta ya no soportan más. Son los que están pagando el pato de un modelo obsoleto de recogida de basuras que hace que estemos a la cola de Europa en materia de reciclaje. Amontonamos la basura en prados que llamamos ‘vertederos’ para que se pudra. Y mientras se pudre, el montón que es cada vez más grande, genera problemas y más problemas. Se puede leer la queja aquí.

Interesante también el comentario de Lore: “Tenemos un modelo insolidario. Tiramos la basura al container y miramos a otro lado, como si la basura desapareciera. Pero no desaparece. Genera víctimas. Ahora son los vecinos de Urteta y a partir del 2015 los vecinos de Zubieta. Debemos ser solidarios y reciclar todo lo que se pueda. PUERTA A PUERTA EN TODA GIPUZKOA YA“.

How much do we really recycle (Infografia)

Daily Infographic webgunetik hartu dugu infografía interesgarri hau. Horrelakoak egin beharko lirateke, Gipuzkoako egoera islatzen dutenak. Norbait animatzen da? Zarautzen Estonian baino gutxiago birziklatzen dugula ohartuko ginateke 😦

Comprar, tirar, comprar

Hoy han dado en la 2 un documental sobre las reglas de nuestra sociedad de consumo que creemos que es de interés general. Nuestro amigo Imanol (eskerrik asko Imanol! 🙂 nos ha enviado los links al documental. Os los dejamos aquí. El primero un resumen en castellano:

http://www.rtve.es/television/documentales/comprar-tirar-comprar/

Quien quiera ver todo el documental en catalán (se entiende relativamente bien):

http://www.youtube.com/watch?v=HV_rBFCsI9Q&feature=related

http://www.youtube.com/watch?v=9DVsvliy5q0&feature=related

http://www.youtube.com/watch?v=XcaCh3qCdmE&feature=related

http://www.youtube.com/watch?v=pddNW1_tiEg&feature=related

http://www.youtube.com/watch?v=n2xGNqKBibY&feature=related

Obsolescencia programada y decrecimiento.

Hace mucho tiempo, los productos de consumo masivo se fabricaban para durar. Pero hacia la década de 1920, un grupo de empresarios se dieron cuenta de que cuanto más duraban sus productos, menos dinero ganaban ellos. Y así nació lo que se llama la obsolescencia programada, la reducción deliberada de la vida de un producto para incrementar su consumo. Desde entonces, los fabricantes han diseñado sus productos para fallar. La realizadora Cosima Dannoritzer (”Si la basura hablase”) se hace eco en esta película documental de una de las prácticas que se han convertido en la base de la economía moderna (muchos especialistas incluso consideran que tuvo un papel fundamental para acabar con la Gran Depresión). La producción viaja a Francia, Alemania, España y los Estados Unidos para investigar la obsolescencia económica y plantea alternativas a la dificultad de seguir adelante con el consumo ilimitado de recursos en un planeta en el que éstos son finitos.

El mejor sistema de recuperación de envases

El origen de ZZ

Cada vez más, nos vemos superados por los residuos que generamos. Deberíamos generar menos residuos, reutilizar todo lo que podamos reutilizar y reciclar el resto, pero seguimos tirando a vertedero más del 80% de los residuos que generamos, miles de toneladas cada mes. Es un problema grave, pero que se mantiene invisible, excepto cuando uno se tropieza con él, como le ocurre a ZZ en el video. Al igual que no se debería permitir que nadie ensucie la playa, tampoco se debería permitir contaminar en vertederos o incinerar materiales reciclables para verter materiales tóxicos a la atmósfera. Es una cuestión de sentido común. Si todos generamos el problema, debemos encontrarle solución entre todos. La función de ZZ es abrir el diálogo social sobre este tema apasionante .

Amplio respaldo a la petición de un programa “basuras cero” para Zarauz

Estamos realmente contentos. Cuando se trabaja bien y desde abajo, las cosas salen. Hablando se entiende la gente y de ese entendimiento sale la unión.

Consideramos que es un éxito que una docena de representantes locales de partidos políticos, sindicatos y grupos ecologistas firmasemos el viernes en el local del Club Deportivo un documento a favor de la recogida selectiva de residuos y el compostaje de materias orgánicas. Ese es un gran logro que hemos obtenido como grupo Zarautz Zero Zabor y como pueblo.

Subscribimos el documento Eusko Alkartasuna, Ezker Abertzalea, Ezker Batua, Aralar, ELA, LAB, CCOO, Greenpeace, Gipuzkoa Zero Zabor, Ekologistak Martxan, Arkamurka Natur Taldea, Pagoeta Mendizale Elkartea y Uztaro Kooperatiba. El acuerdo pone en evidencia que en Zarauz existe una amplia mayoría social que demanda un cambio de modelo en la gestión actual de residuos. Somos mayoría en Zarauz. Somos fuertes. Y si seguimos así, avanzaremos hacia nuestro objetivo de erradicar la basura de nuestro pueblo y crear un modelo realmente sostenible.

Los firmantes defendemos que la salud de los ciudadanos “debe anteponerse a las soluciones al problema de la gestión de residuos“. Asimismo, exigimos a la Diputación de Gipuzkoa una moratoria de seis años para el proyecto de la planta incineradora, y al Ayuntamiento de Zarauz que desarrolle un programa de “cero basuras”.

Tras la lectura del documento suscrito, Ekai Txapartegi de Zarautz Zero Zabor manifestó que “la sociedad, o al menos un sector muy importante, se ha unido a favor del reciclaje y en contra de la incineración. Nos parece que ese es un dato muy importante a tener en cuenta y que tiene una gran significación.” El acuerdo alcanzado apuesta por sistemas de gestión de basuras que permitan la mayor tasa de recogida de materia orgánica, como el puerta a puerta implantado Usurbil, Oiartzun o Hernani. Se excluye, por tanto, la quema de residuos como línea de intervención, ya que estimamos que “hay alternativas reales que no perjudican la salud de las personas, que son más rentables económicamente y que ya han demostrado su viabilidad”.

Asier Aldalur de Arkamurka Natur Taldea también hizo una valoración positiva de la firma. A su entender “la incineración dificulta la puesta en marcha de planes de reducción, aprovechamiento y reciclaje, tiene un coste económico elevado y conlleva unos gravísimos impactos de contaminación ambiental y de afección a la salud.”

El representante de Ezker Batua-Berdeak Ubaldo Ortiz mostró su “alegría” de que también en Zarautz abramos el debate sobre el modelo de gestión de las basuras, “es algo que nos afecta de cerca, Zubieta esta a 10 kilómetros, potenciar la reducción y el reciclaje de los residuos en nuestro pueblo y evitar la incineración, será una buena aplicación del lema ecologista ‘piensa globalmente y actúa localmente’” añadió.

Por su parte, Irati Altzibar de Ezker Abertzalea también mostró su satisfacción por el acuerdo alcanzado. “Creemos que apostar por el pacto de Usurbil es apostar por el futuro, apostar por la gente, apostar por hacer bien las cosas.  Es tener confianza en los ciudadanos, en su buen hacer: la gente es la tecnología mas avanzada e inteligente que conocemos. Y no quema sus residuos: los recicla. Y creo que así lo entienden también las asociaciones y los grupos firmantes de este acuerdo. Imanol Lasa debería de mirar esta foto. Se está quedando cada vez más sólo en la defensa de una incineradora muy cara y muy tóxica para los/as ciudadanos/as. En ese sentido, le pediría que deje de dar la espalda a la demanda de la mayoría social del pueblo. Si se empecina en quedarse fuera, seguirá confundiendo a la ciudadanía y saboteando la solución al problema de la gestión de los residuos.”

La noticia ha tenido una amplia repercusión via email, Twitter, Facebook o Tuenti. También ha aparecido en HITZA y en el Diario Vasco. Y el tráfico de este blog ha subido como la espuma 🙂

Herritarron erantzukizuna eta supiztaileen gezurrak

Kontxi Aldanondo, Hernanin Zero Zabor taldeko kideak, Berrian argitaratutako gutuna.

Gipuzkoan milaka familiak lagatzen dituzte azken denboretan etxeko hondakin organikoak kaleetan, horretarako ipinitako edukiontzietan; bosgarren edukiontzia zabaldu ahala, gero eta familia gehiagok egingo dute. Horretarako beren etxeetan hondakinak bereizten dituztenek (papera eta kartoia, organikoa, plastiko eta ontzi arinak, beirakiak… eta azkenik errefusa) erakusten dute ohitura aldaketa txiki batekin asko hurbiltzen garela «Zero Zabor» helburura. Gauza bera esan dezakegu etxeetan konposta egiten duten milaka familiez.

Bosgarren edukiontziarekin konprometitu diren familiok eta autokonposta egiten dutenak, denak borondatez ari dira eta gure txaloa merezi dute. Azken finean, Usurbil, Hernani eta Oiartzungo herritarrok egiten duguna berdin egiten dute haiek ere: hondakinen bilketa bereizia. Hondakinak gutxitu, berrerabili eta birziklatzeko borrokan, guztiok elkarrekin ari gara lubaki berean.

Baina, gainera, bosgarren edukiontziarekin ari diren familiek meritu handiagoa daukate; zeren eta beren inguruan familien lautatik hiruk paso egiten baitiote bilketa selektiboari, Gipuzkoako agintariek erabaki dutelako hori borondatezkoa izatea. Hor dago koska, hain zuzen.

Usurbilgo Ituna

Hondakinen kudeaketa ereduaren norabidea une itxaropentsuan dago Gipuzkoan, Usurbilgo atez ateko bilketak bide berria zabaldu duelako, besteak beste. Eztabaida soziala eta instituzionala ere oraintxe gorpuztu dira. Horregatik, itun hau sinatzen dugun eragile sozial eta polititikoek honako hau adierazi nahi diegu gipuzkoarrei:

1. Gipuzkoarron osasuna da lehenesten dugun irizpidea gaiaren aterabidea zedarritzeko, beste edozein irizpideren gainetik. Osasuna lehenesteak, ordea, ez du esan nahi gainerako irizpideak kontutan hartzen ez ditugunik, hala nola, ingurumena, ekonomia, laspotuak…
2. Bat egiten dugu zabortegiak gainditzeko konpromisoan, legeek eta zuzentarauek ondo jasotzen duten bezala.
3. Bat egiten dugu errausketa gure asmo eta ekinbideetatik baztertzeko, eta hondakinen kudeaketa beste balore, tekonologia eta prozedura batzuen bidez bideratzeko.
4. Bat egiten dugu Gipuzkoa osorako “zero zabor” programa zabala ezarri eta garatzeko beharrean. Gipuzkoarako «zero zabor» programak modu egokian eta nahikoan konbinatu beharko ditu bilketa selektibo onena eta konpostajea, bi alderdi hauek osatzen baitute hondakinen arazoa konpontzeko soluziobideen ardatza. Horrek esan nahi du konpostaje-azpiegitura egokia antolatu behar dela.
5. Zentzu horretan, ontzat jotzen ditugu organikoa ahalik eta gehien jasotzen duten sistemak, nabarmenduz Usurbilgo herrian ezarri den atez ateko sistema lau arrazoi nagusi hauengatik:

• Sistemarik eraginkorrena da: bilketa selektiboa %85era iristen da, eta inpropioen kopurua marginala da. Ondorioz, konpostaren kalitatea ere ezinhobea da.
• Emaitzak berehalakoak dira: Usurbil %76ra iritsi zen lehenengo 4 asteetan. – Hondakinen gaikako bilketa-sistema merkeena da.
• Lanpostuak sortzen ditu. Gipuzkoan 477 lanpostu berri sortuko lituzke, egungo lanpostuez gain.

Ondorioz, Gipuzkoako Diputazioari eskatzen diogu 6 urteko geldialdia ezar diezaiola Zubietako errauste plantari. 6 urte horietan “zero waste” programa ezarri beharko luke, herri bakoitzera egokitutako gaikako bilketarako sistemarik onena eta konpostajea konbinatuta. 6 urte denbora-tarte nahikoa da hondakinak errausketarik gabe kudeatzeko gai ote garen ebaluatzeko.

Eskatzen diogu, era berean, baliatu dezala aukera hau Gipuzkoa berrikuntzaren bidean tematzeko, orain arte bezala aitzindari izan dadin. Ez dago gipuzkoarron kemena eta eskuzabaltasuna ordezkatuko duen teknologiarik, are gutxiago haien osasuna kaltetzen badu. 6 urteko geldialdia besterik ze dugu eskatzen. Eman diezaiogun aukera bat Gipuzkoari.

Donostian, 2010eko martxoaren 12an

SINATZAILEAK

Alternatiba. Duñike Arrizabalaga

Ezker abertzalea. Iñaki Errazkin

Ezker Batua. Antton Karrera

Berdeak. Alberto Lejardi

Aralar. Rebeka Ubera

Hiru. Esteban Muruamendiaraz

LAB. Urtzi Ostolozaga

CCOO. Jesus Uzkudun

ELA. Ainhara Plazaola

EHNE. Eneritz Otamendi

EILAS. Kamino Sainz

ESK. Kepa Olaiz

Eguzki. Arantza de Ocio

Greenpeace. Igor Gorriño

Ekologistak Martxan. Pilar Barquin

Errausketaren Aurkako Koordinadora. Maria Luisa Sanchez

Usurbilgo alkatea. Xabier Mikel Errekondo

Sanmarko ya no protege el reciclaje

Han sido años que se han aprovechado enormemente. Los gestores de Sanmarko han iniciado el cambio de un modelo de gestión de residuos obsoleto por otro que funciona. Han visto que el futuro pasa por fomentar el reciclaje. Por apostar por la vida y la salud. Y por eso, los amigos de la incineración, personajes siniestros como Xabier Garmendia que ya se han mencionado en este blog, los han echado. Aprovechándose de mayorías artificiales, cuanto menos dudosas desde el punto de vista democrático, los han echado. Es la peor cara de la política. El aparato contra la ciudadanía. Las rémoras y las equivocaciones del pasado arrastrando el futuro.

Desde este blog esperamos que a partir de las elecciones de Mayo Sanmarko vuelva a ser lo que ha sido, hasta hoy, una referencia internacional en materia de reciclaje, avalado por los excelentes resultados cosechados en tan sólo tres años: un descenso exponencial en cantidad de basura generada y un ascenso en reciclaje tan importante como para poner en tela de juicio la propia viabilidad de la incineradora.

Os dejamos con varias entrevistas que este fin de semana han dado Imanol Aizpurua, Presidente hasta hoy de la Mancomunidad de Sanmarko, a distintos medios de comunicación: Berria, Diario Vasco, Noticias de Gipuzkoa